17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης Ηνωμένων Εθνών | Στόχος 4: Ποιοτική Εκπαίδευση

Συνεχίζοντας την προσπάθειά μας να δώσουμε ορατότητα σε πρωτοβουλίες που στοχεύουν σε έναν κόσμο καλύτερο, πιο συμπεριληπτικό, δίκαιο και βιώσιμο, σήμερα θα ασχοληθούμε με τον Στόχο 4, που αφορά στην Ποιοτική Εκπαίδευση.

Η ποιοτική εκπαίδευση παίζει καθοριστικό ρόλο στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ σημαντική είναι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την πρόσβαση στην εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα και για τα δύο φύλα.

Ο Στόχος 4 και η επίτευξή του είναι καθοριστικής σημασίας για να επιτύχουμε έναν πιο βιώσιμο τρόπο ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς θα λέγαμε πως επηρεάζει των επίτευξη όλων των άλλων στόχων. Για παράδειγμα, ένας από τους βασικούς Υποστόχους (4.7) του Στόχου 4, προβλέπει πως, μέχρι το 2030, “όλοι οι εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν τη γνώση και θα καλλιεργήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέσω, μεταξύ άλλων, της εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον βιώσιμο τρόπο ζωής, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα των φύλων, της προαγωγής της κουλτούρας της ειρήνης και της μη-βίας, της ταυτότητας του παγκόσμιου πολίτη, καθώς και μέσω της αναγνώρισης της πολιτιστικής ποικιλομορφίας και της συμβολής του πολιτισμού στη βιώσιμη ανάπτυξη.”

Πώς όμως, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο εκπαίδευσης το οποίο θα ανταποκρίνεται κατάλληλα στις διαπολιτισμικές κοινωνίες του σήμερα;

Αυτήν την εβδομάδα, θα θέλαμε να φωτίσουμε την διαπολιτισμική πτυχή της εκπαίδευσης και το πώς, διαμορφώνοντας το κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο, μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα ανοιχτό στην πολυπολιτισμικότητα και ικανό να χρησιμοποιήσει την διαφορετικότητα ως μια κινητήριο δύναμη για την εκπαίδευση των μαθητών/ριών.

Στη σημερινή συζήτηση, φιλοξενούμε την καθηγήτρια της GoStudent Τριανταφυλλίδου Αφροδίτη, Ειδική παιδαγωγό με Μεταπτυχιακό (MSc) στην Εκπαιδευτική Διοίκηση και Ηγεσία. Η συζήτηση μαζί της μας βοηθά να κατανοήσουμε καλύτερα τον όρο διαπολιτισμική εκπαίδευση και τη θέση που αυτή έχει στην Ελλάδα του σήμερα, ενώ έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε και ποια είναι εκείνα τα εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν για να δημιουργήσουμε σχολικές τάξεις πιο ανοιχτές στην πολυπολιτισμικότητα.

Διαπολιτισμική εκπαίδευση, με μια πιο γενική έννοια, είναι η συνύπαρξη των διαφορετικών πολιτισμών, αξιών, γλωσσών κλπ. μέσα στη σχολική τάξη, όπου ταυτόχρονα θα υπάρχει αλληλεπίδραση και σεβασμός, αλλά και θα μαθαίνει το κάθε παιδί τον πολιτισμό του άλλου παιδιού, χωρίς να νιώθει κατωτερότητα. Βασικότερη πρόκληση της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι η διαχείριση της πολυπολιτισμικής κοινωνίας του σήμερα, όπως προκύπτει από τις ιστορικές, τις κοινωνικές και τις οικονομικές συνθήκες.

Καθοριστική είναι για την διαπολιτισμική εκπαίδευση η σωστή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Δυστυχώς, δεν είναι όλοι οι εκπαιδευτικοί «έτοιμοι» να διαχειριστούν αποτελεσματικά μια  πολυπολιτισμική τάξη. Πολλοί εκπαιδευτικοί δεν προσαρμόζουν το περιεχόμενο διδασκαλίας στις εκάστοτε ανάγκες των μαθητών και δε χρησιμοποιούν εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί, νιώθουν άνεση στο να εκπαιδευτούν πάνω στη διαχείριση της διαφορετικότητας για να μην νιώθουν περιορισμένα αυτά τα παιδιά, χωρίς φίλους, αλλά και να μην εγκαταλείψουν το σχολείο.

Όσον αφορά τη γενικότερη στάση των μαθητών, των γονέων και των εκπαιδευτικών απέναντι στο ζήτημα της διαπολιτισμικότητας στο σχολικό περιβάλλον, έχει παρατηρηθεί πως οι ίδιοι θεωρούν την παρουσία προσφύγων/μεταναστών στο ελληνικό σχολείο ως «λίγο» ή «αρκετά» θετική. Ακόμη, τονίζουν πως οι πρόσφυγες/μετανάστες δεν συμμετέχουν τόσο ενεργά στις εκδηλώσεις του σχολείου, ενώ αναφέρουν πως η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών είναι απαραίτητη προκειμένου να πετύχει η διαπολιτισμική εκπαίδευση.

Ένα σχολείο ανοιχτό στη διαπολιτισμικότητα φροντίζει για την εκπαίδευση όλων των μαθητών, ανεξάρτητα από την πολιτισμική τους προέλευση. Η διαπολιτισμική εκπαίδευση εστιάζει ταυτόχρονα στην προώθηση τόσο της μητρικής γλώσσας όσο και της γλώσσας της χώρας υποδοχής, σε συνεργασία με τους γονείς ανεξάρτητα από τη γλώσσα, τη θρησκεία κλπ., ως τρόπο επικοινωνίας με το διαφορετικό. Μια πολύ βασική προϋπόθεση, λοιπόν, για την διαμόρφωση ενός σχολείου ανοιχτού στην διαπολιτισμικότητα, είναι η εφαρμογή της διαφοροποιημένης διδασκαλίας, ώστε αυτή να προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις δυνατότητες όλων των μαθητών. Παράλληλα, η διαπολιτισμική εκπαίδευση μπορεί να διδαχθεί μέσα από δύο βασικές τεχνικές, την βιωματική μάθηση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων ενσυναίσθησης.

Η βιωματική μάθηση, είναι μια βιωματική άσκηση με σκοπό τον εντοπισμό και μετριασμό των στερεοτύπων, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν, ακόμη και ασυνείδητα, τη συμπεριφορά των μαθητών/καθηγητών απέναντι στους πρόσφυγες/μετανάστες.

Τέλος, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι σημαντικό να διδαχθούν τεχνικές ανάπτυξης δεξιοτήτων ενσυναίσθησης. Δραστηριότητες στις οποίες οι μαθητές μπορούν να περιγράψουν είτε τον εαυτό τους είτε να θέσουν τον εαυτό τους στη θέση του άλλου, μπορούν να βοηθήσουν στο να δημιουργηθεί ένα σχολείο ανοιχτό στη διαπολιτισμικότητα.

Η πίστη μας στη δύναμη της εκπαίδευσης και η προσπάθειά μας η ποιοτική εκπαίδευση να γίνει όσο πιο προσβάσιμη γίνεται μέσω της online διδασκαλίας, αποτελούν το βασικό συστατικό της αποστολής μας ως GoStudent.