Από το 2015, ο ΟΗΕ ενέκρινε την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, οι οποίοι εκφράζουν τις σύγχρονες παγκόσμιες προκλήσεις, σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν αποτελεσματικά όλες οι χώρες στα παγκόσμια προβλήματα.
Μέσα από μια σειρά δημοσιεύσεων θα προσπαθήσουμε να μάθουμε περισσότερα για κάθε στόχο, ενώ θα φιλοξενούμε καθηγήτριες & καθηγητές της GoStudent, που θα μοιράζονται μαζί μας χρήσιμες πληροφορίες για την κάθε θεματική. Χωρίς να χάνουμε χρόνο, θα ξεκινήσουμε με τον Στόχο 1, που αφορά τη Μηδενική Φτώχεια.
Τα ποσοστά της ακραίας φτώχειας έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες και οι συνθήκες πολλών ανθρώπων έχουν βελτιωθεί. Ωστόσο, ένας στους 5 ανθρώπους και ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες περιοχές συνεχίζει να ζει με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών ανήκουν σε δύο περιοχές: στη νότια Ασία και στην Υποσαχάρια Αφρική.
Η φτώχεια έχει μορφές, όπως η πείνα, ο υποσιτισμός, η περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση και σε άλλες βασικές υπηρεσίες, η κοινωνική διάκριση και ο αποκλεισμός, καθώς και η απουσία συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Η οικονομική ανάπτυξη πρέπει να συντελείται χωρίς αποκλεισμούς, να παρέχει βιώσιμες θέσεις εργασίας και να προάγει την ισότητα. Στόχος του ΟΗΕ μέχρι το 2030 είναι η εξάλειψη των ακραίων μορφών φτώχειας, καθώς και η μείωση των ποσοστών της σχετικής φτώχειας.
Σήμερα φιλοξενούμε τον καθηγήτη της GoStudent, Αντώνη Mανδενάκη, ο οποίος μεταξύ άλλων μαθημάτων διδάσκει και οικονομικά στην πλατφόρμα, ενώ έχει εργασιακή εμπειρία ως αναλυτής ποσοτικών & ποιοτικών ερευνών. Συζητήσαμε μαζί με τον Αντώνη γύρω από τον πρώτο Στόχο Βιώσιμης Ανάπτυξης και του θέσαμε κάποια βασικά ερωτήματα γύρω από το θέμα.
Πώς σχετίζεται η φτώχεια με την οικονομική επιστήμη;Αντώνης Μανδενάκης: O καλύτερος τρόπος για να καταπολεμηθεί η φτώχεια είναι η επιλογή σχεδίων και πολιτικών που εστιάζουν στα παιδιά και ειδικά στην μόρφωση τους. Στο Ελληνικό Εκπαιδευτικό Σύστημα, η επαφή των μαθητών με τα οικονομικά γίνεται κυρίως στη Γ’ Λυκείου και μόνο αν ο μαθητής έχει επιλέξει το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας για τις Πανελλήνιες Εξετάσεις. Ο μέσος Έλληνας πολίτης δεν γνωρίζει βασικές οικονομικές έννοιες και ένα λογικό επακόλουθο αυτής της έλλειψης γνώσης είναι η μη λήψη σωστών οικονομικών αποφάσεων στη καθημερινή του ζωή. Εν ολίγοις, η λήψη σωστών οικονομικών αποφάσεων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σωστή εκπαίδευση και μόρφωση και δη της οικονομικής επιστήμης.
Υπάρχουν φαινόμενα φτώχειας στην ελληνική κοινωνία;Αντώνης Μανδενάκης: Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, το πρόβλημα της φτώχειας οξύνθηκε λόγω της κρίσης του 2010, καθώς τα εισοδήματα έπεσαν, κατά μέσο όρο, κατά 30%. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα, το 17,7% του πληθυσμού ζει κοντά στο όριο της φτώχειας, και 5% του πληθυσμού ζει με λιγότερα από €5 την ημέρα. Tα αποτελέσματα αυτής της δεκαετίας της κρίσης έχουν τεράστιο αντίκτυπο στο zeitgeist της ελληνικής κοινωνίας, καθώς πολλά παιδιά και έφηβοι δεν βλέπουν νόημα στην συνέχιση των ακαδημαϊκών σπουδών τους. Εν ολίγοις, η κανονική φτώχεια οδηγεί σε μορφωτική φτώχεια και αντίστροφα. Έτσι, η μη ενασχόληση με ακαδημαϊκούς στόχους και με την δια βίου μάθηση δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, από τον οποίο η ελληνική κοινωνία πρέπει να δραπετεύσει.
Τι μπορεί να κάνει το κάθε άτομο για να αποτρέψει το φαινόμενο;Αντώνης Μανδενάκης: Η ατομική ευθύνη και πρωτοβουλία μπορεί να γίνει ο κεντρικός άξονας καταπολέμησης της φτώχειας. Η συνέχιση της δια βίου μάθησης ενδυναμώνει τον μέσο άνθρωπο και του παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία, ώστε να εξασφαλίσει μια καλύτερη ζωή για τον εαυτό του και την οικογένεια του, χωρίς να βρεθεί ποτέ αντιμέτωπος με την οικονομική ανασφάλεια και την φτώχεια. Κατ’ επέκταση, η μόρφωση και η επιτυχία ενός ανθρώπου μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία επιχειρήσεων και στο άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας. Άρα, καταλαβαίνουμε πως η επιχειρηματικότητα είναι ένας από τους κύριους μοχλούς στον αγώνα κατά της φτώχειας. Επίσης, ο μέσος Έλληνας μπορεί να συμμετέχει και να ενισχύει τοπικές δράσεις, που σκοπό έχουν την παροχή βοήθειας σε συνανθρώπους του, που βρίσκονται κάτω του ορίου της φτώχειας είτε με την παροχή ειδών πρώτης ανάγκης, είτε με παροχή επαγγελματικής κατάρτισης είτε με τη μεταλαμπάδευση γνώσης.